با رواج فرهنگ آپارتمان‌نشینی مالکیت برخی از قسمت‌های ساختمان دیگر تنها به عهده‌ی افراد یک خانه نیست. قسمت‌هایی از آپارتمان متعلق به تمام افراد آن ساختمان هستند و بنابراین حق استفاده و هزینه‌ی نگهداری از آن‌ها هم به همه‌ی اعضای ساختمان مربوط می‌شود. به قسمت‌هایی مانند حیاط و پشت بام ، راه‌پله، باغچه، آسانسور، ورودی پارکینگ، پارکینگ اضافی در آپارتمان‌ها، مشاعات ساختمان گفته می‌شود.
در ادامه‌ی این مقاله، آپارتمانا انواع قوانین موجود برای مشاعات را به شما آموزش می‌دهد تا دیگر مشکلی در زمینه‌ی تقسیم کار و تقسیم هزینه‌ی مشاعات ساختمان نداشته باشید.
مشاعات ساختمان شامل چه مواردی است؟
بر اساس قانونی تحت عنوان «قانون تملک آپارتمان‌ها» هر قسمتی از ساختمان که مالکیت آن به‌نام فرد خاصی ثبت نشده باشد، از مشاعات ساختمان بوده و همه‌ی افراد ساکن در آپارتمان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. بر همین اساس، حیاط آپارتمان، باغچه، پشت بام، راهرو، آسانسور و … از جمله مشاعات ساختمان هستند.
همانطور که مالکیت مشاعات به تمام افراد ساکن در آپارتمان بازمی‌گردد، هزینه‌ی تعمیرات مشاعات نیز بر عهده‌ی تمام ساکنان است و مدیر ساختمان باید هزینه‌های تعمیر، تجهیز و نگهداری مشاعات ساختمان را از سرپرست واحدها دریافت کند.
پرداخت هزینه‌ی مشاعات بر عهده‌ی مالک است یا مستاجر؟
پرداخت هزینه‌ی مشاعات ساختمان از جمله مواردی است که همیشه محل بحث مالکان و مستاجران بوده است. آپارتمانا در این مقاله به شما کمک می‌کند تا به‌عنوان مالک یا مستاجر، حقوق خود را بشناسید و طبق قانون عمل کنید.
بر اساس قانون، هزینه‌ی نظافت مشاعاتی مانند پارکینگ و راهروها بر عهده‌ی کسانی است که در داخل ساختمان زندگی و به‌صورت روزانه از راهروها و حیاط ساختمان استفاده می‌کنند. پس پرداخت هزینه‌ی نظافت بر عهده‌ی مستاجر است.
در مقابل، هزینه‌ی تعمیر یا نگهداری مشاعاتی مانند موتورخانه، آسانسور، لوله‌کشی ساختمان و سایر آسیب‌های وارده به ساختمان بر عهده‌ی مالک بنا است و مستاجر نباید این هزینه‌ها را بپردازد.
هزینه‌ی کنتورهای مصرفی مشترک مثل برق، گاز و آب بر عهده‌ی مستاجر است چراکه رقم قبض هر دوره بر اساس مصرف ساکنان آپارتمان صادر می‌شود. هزینه‌ی کنتورهای اختصاصی هر واحد را هم مستاجر باید بپردازد و اگر واحد خالی باشد، پرداخت هزینه که شامل آبونمان و هزینه‌ی نگهداری است بر عهده‌ی مالک خواهد بود.
حق استفاده از پارکینگ
به‌طور معمول در آپارتمان‌هایی که بیش از 4 واحد هستند، فضای پارکینگ ساختمان تقسیم‌بندی شده و هر مالک یا مستاجر تنها می‌تواند یک خودرو را وارد پارکینگ کند. در آپارتمان‌های شلوغ با تعداد واحدهای بالا، با استفاده از رنگ یا پلاک، جای هر خودرو مشخص می‌شود و ساکنان ساختمان موظف‌اند خودروی خود را تنها در محل مشخص‌شده، پارک کنند.
حق استفاده از حیاط مشاع
اگر آپارتمان محل زندگی شما دارای حیاط، باغچه و یا محل بازی کودکان است، لازم است بدانید حق استفاده از حیاط مشاع برای تمام ساکنان آپارتمان یکسان است و واحدهای طبقه‌ی آخر، درست به اندازه‌ی واحدهای طبقه‌ی اول، حق استفاده از حیاط را دارند.
البته باید خاطر نشان کرد که این موضوع برای حیاط های مشاع است و اگر حیاط ( یا همان حیاط‌خلوت ) اختصاصی برای یک واحد باشد ( که معمولا برای واحد همکف یا اصلاحا واحد پیلوت می باشد ) این موضوع صدق نمی‌کند . چراکه حیاط اختصاصی در سند واحد ، قید شده و جزو بخش های اختصاصی آن واحد می باشد و لذا هزینه های آن و همینطور حق استفاده از آن مربوط به همان واحد خاص می‌باشد
هزینه‌ی تعمیر مشاعات ساختمان بر عهده‌ی همه است
هر هزینه‌ای که برای مشاعات ساختمان انجام شود، باید توسط همه‌ی ساکنان پرداخت شود. به‌عنوان مثال، ساکنین طبقات اول و دوم نمی‌توانند با ادعای استفاده نکردن از پشت بام، هزینه‌ی عایق‌کاری را نپردازند. همچنین اگر ساکنان یک واحد فاقد خودرو باشند، نمی‌توانند ادعا کنند هزینه‌ی تعمیرات درب ماشین‌رو بر عهده‌ی آن‌ها نیست.
همانطور که می‌بینید، همه‌ی ساکنان در برابر پرداخت هزینه‌ی مشاعات ساختمان برابرند مگر آنکه به‌وسیله‌ی مدیر یا مدیران ساختمان، توافقی با ساکنان انجام شده باشد که سهم برخی را بیشتر و سهم برخی دیگر را کمتر در نظر بگیرند.
استفاده شخصی از مشاعات ساختمان مجاز است؟
به‌طور معمول، در آپارتمان‌های پرجمعیت، اگر واحدی بنا به نیازی اضطراری بخواهد از قسمت‌های مشترک ساختمان استفاده کند، باید پیش از استفاده با مدیر یا مدیران ساختمان هماهنگ کند و رضایت همه‌ی واحدها را کسب کند. در غیر این صورت، استفاده شخصی از مشاعات ممنوع است و فرد نمی‌تواند از آن‌ها برای استفاده‌ی شخصی استفاده کند.
مشاعاتی که تنها از یک واحد دسترسی دارند
گاهی در ساختمان‌های مختلف فضاهایی تعبیه می‌شوند که اگرچه در لیست مشاعات ساختمان طبقه‌بندی می‌شوند، اما فقط از داخل یک واحد امکان دسترسی دارند.
برای مثال حیاط‌خلوت‌ها یا باغچه‌هایی که توسط فضای خصوصی یک واحد محصور شده‌اند، متعلق به تمام واحدها هستند اما واحدی که به آن دسترسی دارد می‌تواند با مسقف کردن آن، از سوء‌تفاهم‌های احتمالی جلوگیری کند و تمام هزینه‌های مربوط به آن را خود بپردازد.
خریدوفروش مشاعات ساختمان
مشاعات قابل واگذاری: در آپارتمان‌های چندین واحده، افراد ساکن در واحدهای مختلف می‌توانند مالکیت قسمت‌هایی را که در رهن خودشان است، بفروشند. به‌طور مثال اگر مالک یا مستاجری فاقد خودرو باشد و از حق پارکینگ خود استفاده نکند، می‌تواند آن را به یکی دیگر از همسایگان که بیش از یک خودرو دارد، بفروشد. همچنین انباری ساختمان نیز که در دسته‌ی فضاهای شخصی طبقه‌بندی می‌شود، می‌تواند مورد خریدوفروش قرار بگیرد. اگر یکی از واحدها، از انباری خود استفاده نکند، می‌تواند آن را در ازای دریافت مبلغی به‌صورت ماهانه یا سالانه به ساکنان واحدهای دیگر، اجاره دهد.
مشاعات غیرقابل واگذاری: دسته‌ای دیگر از مشاعات ساختمان وجود دارند که نمی‌توان آن‌ها را اجاره داد یا فروخت. به‌طور مثال، ساکنان واحد x نمی‌توانند ادعا کنند چون از راهروهای ساختمان استفاده نمی‌کنند، حق استفاده از آن را به واحد y واگذار می‌کنند چون چنین موضوعی اصلا امکان‌پذیر نیست.
یا به‌طور مثال، ساکنان واحد 1 نمی‌توانند با ادعای استفاده نکردن از آسانسور آن را به ساکنان واحدهای طبقات بالا بفروشند، چون این کار توجیه عقلی ندارد.
بسیاردقیق و روشن وبه زبان عامه فهم موارد درج شده