یکی از مسائل مهم در آپارتمان‌هایی که از گاز، آب یا برق مشترک استفاده می‌کنند، محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک برای هر واحد است. هر چند بهتر است در آپارتمان‌ها برای هر واحد اشتراک برق، گاز یا آب جداگانه تهیه شود؛ اما گاهی اوقات به دلایلی مانند استفاده عموم از موتورخانه، استفاده آب برای حیاط و فضای سبز و … یک انشعاب برای کل ساختمان در نظر گرفته می‌شود و هزینه این خدمات بر روی تمام واحدها تقسیم می‌شود.
در این خصوص قوانین و توافقاتی به وجود می‌آید تا افراد بتوانند بر اساس آن، قبوض مشترک از جمله آب، گاز و برق را محاسبه کنند. در این مقاله بیشتر با این قوانین آشنا می‌شوید.
چه ساختمان‌هایی دارای قبض مشترک هستند؟
در آپارتمان‌ها گاهی اوقات از یک اشتراک برای کل ساختمان استفاده می‌شود. ممکن است اشتراک، برق، گاز و آب برای تمامی واحدها یکی باشد. شاید فکر کنید بهتر است تا اشتراک این بخش‌ها جداگانه انجام شود؛ اما در ساختمان‌های بزرگ، برای برخی خدمات مانند موتورخانه اصلی، روشنایی مشاع و … نیاز است تا از برق، گاز و آب مشترک همه ساکنین استفاده شود. به همین علت است که اشتراک را در برخی از ساختمان‌ها یکی دریافت می‌کنند تا این هزینه‌ها هم روی همه واحدها تقسیم شوند.
در ساختمان‌های اداری و آپارتمان‌ها، این قبوض مشترک هستند و باید بدانید که آب مشترک چگونه محاسبه می‌شود یا نحوه محاسبه گاز و برق چگونه است.
محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک در ساختمان
حال ممکن است بسته به شرایط، یک یا چند قبض برای ساکنین مشترک باشد. بدین صورت قوانینی در این زمینه اعمال شده است. برای این که بدانید برق مشترک چگونه محاسبه می‌شود، باید قوانینی را که وجود دارد، بدانید.
· قوانین مربوط به محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک
ماده 23 آیین‌نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان‌ها به موضوع هزینه‌های مشترک می‌پردازد. در این ماده آمده است که هزینه‌های مستمر و هزینه‌هایی که جهت نگهداری و حفظ بخش‌هایی از سازه صرف شده‌اند، باید توسط تمامی مالکین پرداخت شود.
سهم هر مالک در این خصوص، بسته به متراژ بنا می‌تواند تغییر کند؛ از این رو یک واحد ۱۸۰ متری به نسبت یک واحد ۹۰ متری، دو برابر از سهم هزینه مشترک را باید پرداخت کند.
مثالی برای محاسبه قبوض مشترک در ساختمان
برای این که بهتر متوجه این موضوع شوید، مثالی از یک ساختمان ۱۰۰ واحدی خواهیم داشت. در این ساختمان قبض برق علاوه بر استفاده ساکنین به صورت شخصی در راه‌پله، آسانسور و … نیز استفاده می‌شود. اگر این ساختمان دارای ۵۰ واحد ۹۰ متری و ۵۰ واحد ۱۸۰ متری باشد، قبض این ساختمان ۹ میلیون تومان باشد، نحوه پرداخت هر واحد به صورت زیر است. اگر واحد ۹۰ متری را با احتساب مشاعات ۱۰۰ متر و واحد ۱۸۰ متری را ۲۰۰ متر در نظر بگیریم، از فرمول زیر برای این ساختمان در نظر گرفته می‌شود.
۹ میلیون تومان تقسیم بر ۳۰۰ شده و هزینه هر دسته ۳۰ هزار تومان است. حال واحدهایی که ۹۰ متری هستند یک واحد محسوب شده و هزینه ۳۰ هزار تومان و واحدهای ۱۸۰ متری که ۲ برابر متراژ دارند، ۶۰ هزار تومان پرداخت می‌کنند.
·تعداد نفرات ساکن و تأثیر آن بر محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک
گاهی اوقات، تنش‌هایی بر اساس هزینه‌ها در بین ساکنین به وجود می‌آید. مثلاً این موضوع که گاز مشترک چگونه محاسبه می‌شود یا میزان مصرف آب در خانواده‌هایی که جمعیت بیشتری دارند و در متراژ کمتری زندگی می‌کنند، موضوع اعتراض است. بر همین اساس، در برخی از ساختمان‌ها، علاوه بر این که متراژ بنا در نظر گرفته می‌شود، تعداد نفرات ساکن هم بررسی شده و بر روی هزینه نهایی اعمال می‌شود. قطعاً برای مصارفی مانند گاز و آب، تعداد نفرات بسیار مهم است و در هزینه مؤثر خواهد بود؛ از این رو، تعیین تعداد نفرات و اثر دادن آن بر روی محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک، منصفانه‌تر به نظر می‌رسد.
اگر در یک ساختمان ۵۰ واحدی ۱۲۰ نفر ساکن باشند، هزینه آب مشترک ۳۶۰ هزار تومان باشد، به هر نفر ۳ هزار تومان اختصاص داده می‌شود. حال بدون احتساب متراژ، اگر در یک واحد ۵ نفر سکونت داشته باشند، ۱۵ هزار تومان سهمیه آن واحد خواهد بود.
·آیا می‌توان بر اساس توافق ساکنین هزینه‌ها را محاسبه کرد؟
هر چند قوانین مربوط به محاسبه هزینه‌های آپارتمان و ساختمان‌های چند طبقه مشخص است؛ اما در ساختمان‌های کوچک که صمیمیت بیشتری بین ساکنین وجود دارد، هزینه‌ها را می‌توان به صورت توافقی محاسبه کرد. ممکن است یک یا چند واحد به علت استفاده بیشتر، توافق کنند که سهم بیشتری از قبوض را پرداخت می‌کنند. به عنوان مثال، ساکنینی که دوست دارند از تراس سبز برخوردار باشند و آبدهی گل و گیاه تراس خود را از آب شهری تأمین کنند، توافق می‌کنند که هزینه‌های بیشتری به نسبت بقیه پرداخت کنند.
محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک توسط چه کسی صورت می‌گیرد؟
امور مربوط به آپارتمان توسط مدیر ساختمان برنامه‌ریزی می‌شود. یکی از وظایف مدیر ساختمان، تعیین شارژ هر واحد و دریافت آن است. علاوه بر این، محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک نیز توسط مدیر انجام شده و هزینه‌ها از ساکنین واحدها توسط وی دریافت می‌شود.
این محاسبات به گونه‌ای صورت می‌گیرد که قوانین به‌خوبی مدنظر قرار گیرند. حال بر اساس قوانین متراژ، تعداد نفرات یا توافق ساکنین این محاسبات انجام می‌شود.
در صورتی که هر یک از ساکنین هزینه‌های مشترک را پرداخت نکند، اظهارنامه‌ای با ذکر هزینه و صورت ریز هزینه‌ها به واحد مربوطه ابلاغ می‌شود. اگر به مدت ده روز تسویه انجام نشد، اعتراض مدیریت به دادگاه نیز می‌تواند کشانده شود.
آیا واحدهای خالی از سکنه هم باید قبض پرداخت کنند؟
حال ممکن است تعدادی از واحدها خالی از سکنه باشند و کسی در آن‌ها ساکن نباشد. با این حال، قبوض و شارژ نیز باید توسط این واحدها پرداخت شود. البته گاهی اوقات قوانین آپارتمان این‌گونه است که از واحدهای خالی از سکنه، هزینه‌های کمتری دریافت می‌شود. ولی باید مقداری از هزینه و گاهی اوقات همانند سایر واحدها، سهم خود را از قبوض پرداخت کنند.
نتیجه‌گیری؛ محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک
گاهی اوقات یک یا تمام قبوض آپارتمان به صورت مشترک بین تمام ساکنین است. برای محاسبه سهم هر واحد، هر کدام باید هزینه مربوط به خود را پرداخت کنند.
محاسبه قبض آب و برق و گاز مشترک بر اساس مواردی مانند متراژ بنا، تعداد نفرات ساکن و توافق ساکنین انجام می‌گیرد. تمامی واحدها باید به‌موقع هزینه‌های مربوط به خود را پرداخت کنند. در غیر این صورت، پیگیری‌های لازم انجام گرفته و در نهایت ممکن است کار به پیگیری‌های قضایی هم برسد.
برای تقسیم هزینه گاز مشاع بین واحدها به این مورد توجه کنید.
مصرف گاز برای سه مورد می باشد:
1.گرم کردن آب
2.گرم کردن فضای واحد
3.پخت و پز
در فصل سرما هر سه مصرف وجود دارد ولی در فصل گرما ، مصرف برای گرم کردن واحد وجود ندارد. (شوفاژها و سایر وسائل گرمایشی خاموش می باشند.)
هزینه گرم کردن آب و هزینه پخت و پز وابسته به نفرات است. مصرف آب گرم برای حمام، شستشو ظروف و… وابسته به تعداد نفرات است. همین طور مصرف گاز برای پخت و پز وابسته به نفرات است.
پس در فصل گرما، محاسبه سهم هر واحد از هزینه های گاز، براساس تعداد نفرات هر واحد انجام می پذیرد. برای مثال در فصول گرما هزینه گاز واحدی با 4 نفر، دوبرابر هزینه گاز واحد دیگر با 2 نفر ساکن می باشد.